Zgaga, inaczej refluks żołądkowo-przełykowy to nieprzyjemne uczucie pieczenia za mostkiem, które dotyka wielu z nas. Choć zwykle nie jest groźna, potrafi skutecznie obniżyć komfort życia. Przygotowałam kompleksowy poradnik, który pomoże Ci lepiej zrozumieć to zjawisko i skutecznie sobie z nim radzić.
Czym jest zgaga?
Zgaga to objaw cofania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku. Dzieje się tak, gdy dolny zwieracz przełyku (mięsień oddzielający przełyk od żołądka) nie domyka się prawidłowo. Kwas żołądkowy podrażnia śluzówkę przełyku, wywołując charakterystyczne uczucie pieczenia w klatce piersiowej, często promieniujące do gardła.
Najczęstsze przyczyny zgagi
- Niewłaściwa dieta – spożywanie tłustych, smażonych, ostrych potraw, cytrusów, czekolady, kawy, alkoholu,
- Nadwaga i otyłość – zwiększają ciśnienie w jamie brzusznej,
- Ciąża – hormony ciążowe rozluźniają zwieracz przełyku,
- Stres – wpływa na motorykę przewodu pokarmowego,
- Niektóre leki – np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre leki na nadciśnienie,
- Palenie tytoniu – osłabia działanie zwieracza przełyku,
- Przepuklina rozworu przełykowego – anatomiczna nieprawidłowość sprzyjająca refluksowi.
Kiedy zgaga powinna zaniepokoić?
Okazjonalna zgaga nie jest powodem do niepokoju. Jednak należy skonsultować się z lekarzem, gdy:
- Występuje częściej niż 2 razy w tygodniu,
- Nie ustępuje mimo stosowania leków dostępnych bez recepty,
- Utrudnia codzienne funkcjonowanie,
- Towarzyszy jej trudność w przełykaniu, chrypka, kaszel lub utrata wagi,
- Pojawia się ból promieniujący do szczęki, ramienia lub pleców (może przypominać atak serca).
Jak radzić sobie ze zgagą?
Modyfikacje stylu życia
Zmiany w diecie:
- Unikaj pokarmów wywołujących zgagę (kawa, alkohol, czekolada, tłuste i smażone potrawy),
- Jedz mniejsze porcje, ale częściej,
- Ostatni posiłek zjedz 2-3 godziny przed położeniem się spać.
Zmiana nawyków:
- Utrzymuj prawidłową masę ciała,
- Rzuć palenie,
- Unikaj obcisłej odzieży uciskającej brzuch,
- Śpij z uniesioną górną częścią ciała (10-15 cm),
- Unikaj schylania się i podnoszenia ciężkich przedmiotów.
Leczenie farmakologiczne
- Leki zobojętniające kwas żołądkowy (antacida) – szybko, ale krótkotrwale neutralizują kwas żołądkowy.
- Leki blokujące receptory H2 – zmniejszają wydzielanie kwasu przez 6-12 godzin.
- Inhibitory pompy protonowej – najskuteczniejsze leki hamujące wydzielanie kwasu.
- Leki prokinetyczne – przyspieszają opróżnianie żołądka i wzmacniają napięcie zwieracza przełyku.
Leczenie przewlekłej zgagi (GERD)
Jeśli zgaga jest objawem choroby refluksowej przełyku (GERD), lekarz może zalecić:
- Długotrwałe stosowanie inhibitorów pompy protonowej
- W niektórych przypadkach zabieg chirurgiczny (fundoplikacja)
Naturalne sposoby na zgagę
- Siemię lniane – ma działanie osłaniające śluzówkę przewodu pokarmowego.
- Sok z ziemniaka – neutralizuje kwas żołądkowy.
- Imbir – wspomaga trawienie i łagodzi stan zapalny.
- Rumianek – działa przeciwzapalnie i uspokajająco.
- Soda oczyszczona (w wyjątkowych sytuacjach) – neutralizuje kwas, ale nie powinna być stosowana regularnie.
Profilaktyka zgagi
- Utrzymuj zdrową masę ciała,
- Jedz regularnie, małe porcje,
- Unikaj znanych czynników wywołujących zgagę,
- Ogranicz stres,
- Ćwicz regularnie, ale unikaj wysiłku fizycznego bezpośrednio po posiłku,
- Nie kładź się przez 2-3 godziny po jedzeniu.
Podsumowanie
Zgaga to powszechna dolegliwość, której nasilenie można znacznie zmniejszyć poprzez modyfikację stylu życia. W przypadku częstych lub nasilających się objawów warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia i wdrożyć odpowiednie leczenie. Pamiętaj, że długotrwała, nieleczona zgaga może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, dlatego nie należy jej bagatelizować.
Przeczytaj także: Zgaga w trakcie aktywności fizycznej