Większość z nas zdaje sobie sprawę z tego, jak ważne jest szczepienie dziecka, dla jego własnego bezpieczeństwa. Jednocześnie w realizowaniu szczepień istotne jest osiągnięcie tak zwanej „odporności zbiorowiskowej”. Czym zatem jest ta odporność? I skąd wiadomo, kiedy należy szczepić dzieci i dorosłych?
Odporność zbiorowiskowa, zwana również odpornością grupową, zapobiega szerzeniu się zachorowań i pozwala chronić również te osoby (zarówno dzieci jak i osoby dorosłe), które ze względu na specyficzne dolegliwości zdrowotne nie mogły zostać zaszczepione. Wytworzenie odporności zbiorowiskowej, w połączeniu z bezpośrednią ochroną zaszczepionej osoby, to kluczowe rezultaty realizowania kalendarza szczepień. Kiedy w społeczeństwie większość osób jest zaszczepionych na daną chorobę – tłumaczą specjaliści z Centrum Medycznego iMed24 – osoba nieuodporniona, otoczona przez osoby odporne, jest mniej narażona na zakażenie. Osoby uodpornione są buforem, otaczającym dziecko czy dorosłego, którzy sami nie mogli być zaszczepieni.
Powodem do niewykonania szczepienia mogą być na przykład alergie na składniki szczepionki, czy zaburzenia odporności. Niektórzy mogą być też nie zostać zaszczepieni jedynie czasowo, z powodu ostrej choroby zakaźnej, a także ciąży. Wszystkie te osoby korzystają z wysokiej odporności społeczeństwa, w jakim się obracają. Aby odporność zbiorowiskowa była skuteczna, odsetek ludzi zaszczepionych musi przekraczać 90% populacji.
W Polsce obowiązuje Program Szczepień Ochronnych, wprowadzany co roku przez Główny Inspektorat Sanitarny i zatwierdzany przez Ministerstwo Zdrowia. W nim znajdują się wszystkie szczepienia, zarówno obowiązkowe jak i zalecane. Szczepienia obowiązkowe są finansowane ze środków publicznych, w odróżnieniu od szczepień zalecanych. Niepoddanie się szczepieniom ochronnym podlega egzekucji administracyjnej; przy dalszym uchylaniu się od obowiązku może grozić karą nagany lub grzywną. W Programie Szczepień Ochronnych znajdują się opisane szczegółowo szczepienia dla dwóch grup: szczepienia dla dzieci i młodzieży, wyszczególnione kolejno według wieku dziecka, w którym należy je wykonać, oraz szczepienia dla osób szczególnie narażonych na zakażenia: dotyczy to np. niektórych grup zawodowych (jak chociażby lekarzy i weterynarzy) czy osób chorych na niektóre specyficzne choroby. Program Szczepień Ochronnych jest dostępny online, na stronie Ministerstwa Zdrowia, i każdy może się z nim zapoznać. Warto samemu sprawdzić, jakie szczepienia i dlaczego są zalecane.